ҡара эт бәләһе аҡ эткә

больной ребёнок — ауырыу бала

больное сердце — сирле йөрәк

приём больных — ауырыуҙар ҡабул итеү

больная встала на ноги — ауырыу (ҡатын-ҡыҙ) аяҡҡа баҫты

больное воображение — буш хыял

любить больной любовью — һуҡыр мөхәббәт менән яратыу

больной вопрос — ҡыйын (ҡатмарлы, сетерекле) мәсьәлә

больное место — ауыртҡан урын, йомшаҡ ер

(валить) с больной головы на здоровую — аҡ эт бәләһе – ҡара эткә

ветер валил телеграфные столбы — ел телеграф бағаналарын ауҙарҙы

валить с ног кого-л. — кемделер аяҡтан йығыу

валить деревья — ағас ҡырҡыу (йығыу)

сибирская язва стала валить скот — себер язваһы малдарҙы ҡыра башланы

валить книги в ящик — китаптарҙы йәшниккә быраҡтырыу

валить вину на кого-л. — кемгәлер ғәйепте япһарыу

валить всё в одну кучу — бөтәһен бер ергә өйөү

валить с больной головы на здоровую — аҡ эттең бәләһе ҡара эткә

валить через пень колоду — илке-һалҡы ғына эшләү

народ валил на площадь — халыҡ майҙанға ағылды

из трубы валил дым — торбанан борҡорап төтөн сыҡты

снег валил хлопьями — ҡар (ябалаҡлап) баҫып яуҙы

вали до дому — йүгер өйгә тиклем

что молчишь, вали скорей — нишләп өңдәшмәйһең, әйт (һөйлә) тиҙерәк

здоровый ребёнок — сәләмәт бала

здоровый вид — сәләмәт ҡиәфәт

здоровая пища — файҙалы аҙыҡ

здоровая критика — дөрөҫ тәнҡит

здоровые мысли — айыҡ фекер

здоровый парень — мыҡты егет

здоровый мороз — ҡаты һыуыҡ

будь(те) здоровы! — һау булығыҙ!, хушығыҙ!

валить (сваливать) с больной головы на здоровую — аҡ эт бәләһе ҡара эткә

в чужом пиру похмелье — ҡара эт бәләһе - аҡ эткә

солнечный свет — ҡояш яҡтыһы

свет луны — ай яҡтыһы

дневной свет — көндөҙгө яҡтылыҡ, көн яҡтыһы

электрический свет — электр яҡтыһы

скорость света — яҡтылыҡ тиҙлеге

свет свечи — май шәм яҡтыһы

ещё три часа до света — таң атыуға өс сәғәт бар

зажечь в комнате свет — бүлмәлә ут тоҡандырыу

свет счастья — бәхет нуры

свет надежды — өмөт сатҡыһы

свет очей — күҙ нуры

в свете чего — нимәлер күҙлегенән сығып

ни свет ни заря — бик иртә, ҡара таңдан, таң тишегенән

пролить свет — асыҡлау, асыҡлыҡ индереү, төшөндөрөп биреү

страны света — донъя илдәре

путешествие вокруг света — донъя тирәләй сәйәхәт

белый свет — яҡты донъя

на край света — ҡош та осоп етмәҫ ергә, ер сигенә, йәһәннәм тишегенә

тот свет — теге донъя

ни за что на свете — һис бер ваҡытта ла, бер ҡасан да, һис тә, бер нисек тә

явиться (появиться) на свет: — 1) донъяға килеү (тыуыу)

2) донъяға сығыу, донъя күреү (баҫылып сығыу – китап һ.б.); на чём свет стоит (ругать) — эттән алып эткә һалыу, эт тиреһен битенә ҡаплау

сжить со света — көн күрһәтмәү, яҡты донъянан ебәреү, башына етеү, ҡәбергә индереү

чужие вещи — кеше әйберҙәре

назваться чужим именем — башҡа кеше исеме менән йөрөү

чужой взгляд — таныш булмаған ҡараш

взять чужое — кешенекен алыу

чужие люди — ят кешеләр

чужие дети — ят балалар

чужая сторона — сит яҡ

чужой язык — сит тел

чужие обычаи — ят ғөрөф-ғәҙәттәр

чужими руками (делать) что — нимәнелер башҡаларҙан эшләтеү

в чужом пиру похмелье — ҡара эт бәләһе аҡ эткә

в чужие руки (попадать, давать и т.п.) — сит, ят кешеләргә (эләгеү, биреү һ.б.)

с чужих слов — кеше аша ғына ишетеп

есть чужой хлеб — кеше икмәген ашау, башҡалар иҫәбенә йәшәү